13 oktober 2017: Een oprecht grappige 'Il Turco in Italia' in München


Bayerische Staatsoper
Il Turco in Italia
(Gioachino Rossini, 1792-1868)

Ildebrando D'Arcangelo, Selim
Olga Peretyatko-Mariotti, Donna Fiorilla
Alessandro Corbelli, Don Geronio
Michele Angelini, Don Narciso
Sean Michael Plumb, Prosdocimo
Paula Iancic, Zaida
Long Long, Albazar
Damien Liger, Faktotum

Christof Loy (regie)
Herbert Murauer (decor en kostuums)

Chor & Opernballett der Bayerischen Staatsoper
Antonello Allemandi, Bayerisches Staatsorchester 
Nationaltheaeter, München

In Christof Loy's (hernomen) enscenering van Il Turco in Italia van Rossini is een oprecht komisch moment nooit ver weg. Een heerlijk energiek spelend en door Antonello Allemandi aangejaagd orkest van de Beierse Staatsopera en geweldige vertolkingen van met name Olga Peretyatko en Alessandro Corbelli maken het Beierse feest compleet. 

Gioachino Rossini (1792-1868) is typisch een componist die de melodie aan zijn kont heeft hangen. Met name zijn opera's zitten vol rijke melodieën die meteen lekker in het gehoor liggen. Dit verklaart ook grotendeels waarom hij bij leven meteen en - op termijn - na zijn dood populair was en is gebleven. Met name zijn komische opera's zijn een categorie op zich. Met de dramatische en groots opgezette opera Guillaume Tell eindigde Rossini in 1829 zijn reeks van opera's. Een kleine veertig jaar voor zijn overlijden. Hij trok zich blijkbaar terug omdat hij sterk het idee had dat zijn type van opera's niet meer in trek waren. Hij bleef componeren, waaronder zijn befaamde Stabat Mater, maar met opera was het gedaan. In de jaren dat hij opera's componeerde, zat hij niet bepaald stil en daarom beslaat zijn oeuvre een indrukwekkend aantal van 39 opera's. Met name zijn komische opera's hebben zijn faam gevestigd. Il Turco in Italia is daar een prachtig voorbeeld van. Zeker in de heerlijke uitvoering door de Bayerische Staatsoper te München. 

Komisch en energiek
Olga Peretyako
In de enscenering van Christof Loy - voor het laatst in München te zien in 2014 - is de zoektocht van de dichter Prosdocimo naar een aansprekend plot voor een drama buffo verplaatst naar de jaren vijftig. In zijn zucht om een libretto te schrijven wordt de dichter onderdeel - en zelfs dupe - van het door hem verzonnen verhaal. Een verhaal waarbij het bezoek van een Turkse prins een kettingreactie van verwikkelingen veroorzaakt waarbij een voormalige geliefde van hem opnieuw een gooi naar geluk doet, maar kapers op de kust zijn die haard en huwelijk op het spel zetten. Uiteindelijk komt het allemaal goed en (her)overwint de liefde en heeft Prosdocimo zijn libretto en de luisteraar een erg fijne opera. Rossini was zijn tijd vooruit met een focus op 'gewone' mensen in zijn opera's waarbij de onderlinge verhoudingen - zeker voor die tijd - erg modern waren met bepaald niet zwakke vrouwelijke personages. Verhoudingen die - zeker in Il Turco in Italia - alleen al door de tekst komisch uitpakken en de tand des tijds redelijk doorstaan. In de regie van Loy wordt het komische karakter onderstreept en uitgebouwd. Een scene tussen Selim en Don Geronio die strijden om het hart van Don Fiorilla (de vrouw van Don Geronio) wordt briljant komisch door beide heren hun kleren te laten uitrekken om daaronder een boksoutfit tevoorschijn te laten komen. De aanloop naar en het (schijn)gevecht zelf werkte aanstekelijk op de lachspieren van het Beierse publiek. Dit alles overigens zeer geholpen door een energieke muzikale directie van de Italiaanse dirigent Antonello Allemandi die oor én oog heeft voor de muziek van Rossini door tegelijkertijd tempo te houden, maar de details niet te veronachtzamen.  

Sterren van de avond
Alessandro Corbelli
Maar de grootste sterren van de avond waren zonder twijfel Olga Peretyatko (Donna Fiorilla) en Alessandro Corbelli (Don Geronio). Peretyako heeft haar Rossini-credentials recent ruimschoots bewezen met de cd Rossini!, een recital van bekende aria's uit o.a. Il Turco in Italia, Il Barbiere di Siviglia en Il Viaggio a Reims. Niet alleen overtuigt Peretyako als sopraan, maar zeker ook als actrice. De rol van de overspelige en gewilde Donna Fiorilla is haar op het lijf geschreven. Hetzelfde geldt voor Alessandro Corbelli die haar man Don Geronio gestalte geeft. Hoewel Corbelli inmiddels de 65 is gepasseerd, is dat volstrekt niet te horen aan het bereik en impact van zijn warme baritonstem. Daarnaast is hij gezegend met acteertalent want het is niet in de laatste plaats aan hem te danken dat deze uitvoering van Il Turco in Italia zo grappig uitpakt. Sowieso is de cast van deze uitvoering om door een ringetje te halen. Ook de dichter van de hand van Sean Michael Plumb die in deze enscenering gaandeweg het verhaal steeds meer schade oploopt, is voorbeeldig. Enige uitzondering op dit feest is de Don Narciso van Michele Angelini. Met name voor de pauze leek zijn zang telkens een fractie tegen het gewenste resultaat aan te hangen. In de tweede akte kwam hij pas op stoom en klonk hij - weliswaar pas na een tijdje - in zijn hoofdaria als een klok. Slechts een kleine smet op een voor de rest heerlijke uitvoering van Rossini's komische opera die nog eens duidelijk maakt waarom muziek niet alleen mooi maar ook heel komsich kan zijn.

'Il Turco in Italia' onder regie van Christof Loy is dit seizoen hernomen door de Bayerische Staatsoper. De voorstellingen hebben inmiddels plaatsgevonden. Deze recensie is op basis van de uitvoering op vrijdag 13 oktober 2017. 

Reacties