Concert 31 juli 2016: Geslaagd debuut van de Münchner Symphoniker


Robeco SummerNights 2016

Verdi: Ouverture uit Aida
Tsjaikovski: Vioolconcert 
Mendelssohn: Symfonie Nr. 4 Italiaanse

Simone Lamsma (viool)
Kevin John Edusei, Münchner Symphoniker
Concertgebouw, Amsterdam

Waar de Royal Albert Hall de BBC Proms heeft om de zomer door te komen, heeft het Concertgebouw al bijna dertig jaar de Robeco SummerNights. Voor de Münchner Symphoniker betekent het concert van gisteren niet alleen hun debuut bij deze reeks zomerconcerten, maar ook in het eerbiedwaardige Concertgebouw. Een geslaagd debuut, maar met een paar vraagtekens over de viool van solist Simone Lamsma. 

Met het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks onder leiding van Mariss Jansons en Valery Gergjev die de Münchner Philharmoniker leidt, hebben de inwoners van München weinig te klagen. Maar dat heeft München als bastion van muziek niet weerhouden om te beschikken over nog eens een derde orkest: het Münchner Symphoniker. Dit orkest in 1945 opgericht door Kurt Graunke richt zich met name op het klassieke en romantische kernrepertoire, maar staat ook bekend om uitvoeringen van filmmuziek. Met als chef-dirigent de sympathieke en dynamische Kevin John Edusei (1976) mikt het orkest op een iets andere markt dan de twee grotere broers, maar kent daarmee tegelijkertijd haar plek. Bij de Robeco SummerNights maakte het orkest haar debuut bij dit zomerfestival én in het Concertgebouw. Gezien het karakter van deze reeks en de focus van het orkest op het (romantische) kernrepertoire zal het niet verbazen dat de musici uit München hebben gekozen voor een programma met Romantische toppers als Verdi, Tsjaikovski en Mendelssohn. Dat ging er bij het publiek in als Ketellapper. Alleen al vanwege de constatering dat door de hoge gemiddelde leeftijd het grootste deel van het publiek deze referentie aan de reclameslogan uit de jaren tachtig kent als hun broekzak. Een toegift kon niet uitblijven en dat gaf Edusei de gelegenheid om de achterliggende motivatie voor dit programma een klein beetje toe te lichten. Want het was bijna tweehonderd jaar geleden dat één van de grondleggers van de Romantiek, Johann Wolfgang von Goethe, zijn Italienische Reise schreef en daarmee het verlangen naar het Zuiden vormgaf. Een verlangen dat tot uiting komt in de intens vrolijke Vierde Symfonie van Mendelssohn die niet zonder reden bekender is als de Italiaanse symfonie. En dat in combinatie met het ultieme Romantische vioolconcert van Tsjaikovski. Maar wat was er aan de hand met de viool van Simone Lamsma?

Een Stradivarius met een nasaal geluid
Het Vioolconcert van Tsjaikovski is (terecht) een publiekslieveling en was vorig jaar één van de zomerhoogtepunten door de fijne uitvoering door de elegante Arabella Steinbacher uitmuntend begeleid door het Orchestre de la Suisse Romande onder leiding van Neeme Järvi. Hoewel de Münchner Symphoniker garant stond voor een mooie begeleiding, met name door de nadruk die Edusei legt op een puntige (lees: niet uitgesponnen) en lichte behandeling van de noten met een lekker pittig tempo, was er toch iets niet helemaal in de haak. Ook op de techniek van de Nederlandse violiste Simone Lamsma valt weinig af te dingen, die is prima voor elkaar. En ook het samenspel met het derde orkest van München was - op her en der wat miscommunicatie over het tempo na - niet verkeerd. Wat deze uitvoering minder geslaagd maakte, was de toon van Lamsma's 'Mlynarski' Stradivarius die op de een of andere manier - althans voor deze concertbezoeker - de intensiteit miste om de volbloed romantiek van het werk naar voren te brengen. Bij tijd en wijle klonk de viool wat - bij gebrek aan een beter woord - nasaal en leek het bereik ook niet altijd even groot. Ruim een jaar geleden excelleerde Lamsma nog in het Vioolconcert van Korngold waar dit niet het geval was. Ook bij de toegift (een sonate van Bizet?) leek de toon van de viool meer te passen bij het werk. Zonder meer geen slechte uitvoering, maar de aparte toonzetting van deze viool deed toch een klein beetje afbreuk aan dit prachtige werk.

Muzikaal München
De muzikaliteit die dirigent en orkest toonden in het Vioolconcert, kwam ook terug in de concertopening met de Ouverture uit Aida. Niet te verwarren met de Prelude die deel uitmaakt van de opera, maar een apart door Verdi gecomponeerde ouverture die een eigen leven is gaan leiden en populair is gemaakt door Toscanini. Deze lijn werd voortgezet in de Vierde Symfonie van Mendelssohn. Dit zonder twijfel vrolijkste werk van de hand van Mendelssohn is geïnspireerd op zijn bezoek aan Italië tijdens zijn Grande Tour door Europa. Juist de aanpak van Edusei werkte hier uitstekend: een flink tempo gecombineerd met een nadruk op 'lichtheid' en puntigheid zorgden voor een wervelende uitvoering van deze immer fijne symfonie. Een symfonie die perfect past bij een zomeravond en dus deze reeks zomerconcerten. Een toegift is meer regel dan uitzondering bij deze reeks en na zijn hierboven al genoemde schets van de relatie met het werk van Goethe voerde hij het publiek wederom naar het Zuiden met - niet verrassend voor dit orkest - filmmuziek. Maar dan wel filmmuziek van Nino Rota uit Fellini's La Strada. Je kan de zomer slechter doorbrengen. 

Het concert is live uitgezonden op Radio 4 en hier terug te luisteren. 

In juli en augustus vinden in het kader van de Robeco SummerNights een reeks zomerconcerten plaats. Met een programma van Verdi, Tsjaikovski en Mendelssohn maakte het Münchner Symphoniker op 31 juli niet alleen haar debuut bij de Robeco SummerNights, maar ook in het Concertgebouw. Meer info over en kaarten bestellen voor de Robeco SummerNights hier

Reacties