Beperkte houdbaarheid: 'Het boek van de Baltimores' van Joël Dicker


Ruim een jaar na de bestseller De Waarheid over de Zaak Harry Quebert is schrijver Joël Dicker terug met een vervolg. Niet alleen hebben beide boeken dezelfde hoofdpersoon gemeen, maar is Het boek van de Baltimores net zo’n pageturner. Jammer genoeg is de houdbaarheid van het verhaal een stuk beperkter en beginnen de eerste vraagtekens zich al snel na het lezen van de laatste pagina te vormen… 

De Waarheid over de Zaak Harry Quebert was niet alleen de tweede roman van Joël Dicker (1985) maar betekende tevens zijn grote doorbraak. Want de lekker weglezende misdaadthriller is in meer dan dertig talen vertaald en was onder andere in de Nederlandse boekhandels een grote bestseller. Met Het boek van de Baltimores sorteren de boekhandels – gezien de grote stapels aldaar – alvast voor op een nieuwe bestseller. Niet alleen omdat Joël Dicker met zijn vorige boek een grote schare fans heeft verzameld, maar ook omdat beide boeken dezelfde hoofdpersoon delen en Het boek van de Baltimores daarmee als een vervolg kan worden gezien. Want ook nu is schrijver Marcus Goldman – een uitvergroot alter ego van Joël Dicker zelf? - de ware hoofdpersoon die door zijn verhaal te vertellen tegelijkertijd een nieuw boek aflevert, net zoals Dicker dat doet door Goldman weer van stal te halen. En ook nu hangt het verhaal samen met het verleden van Marcus Goldman. Want in De Waarheid over de Zaak Harry Quebert komt Goldman zijn leermeester en literaire grootmeester Harry Quebert te hulp in wiens tuin – na een vermissing van 33 jaar - het lichaam van Nora Kellergan wordt gevonden. In Het boek van de Baltimores keert Goldman terug naar zijn jeugd die al inspiratie vormde voor zijn eerste boek, maar na zijn boek over Harry Quebert volgt nu het ware relaas in wat Joël Dicker ruim 400 pagina’s ‘Het Drama’ noemt alvorens het mysterie te ontsluieren. En hoewel in beide gevallen de oplossing vakkundig door Dicker wordt ‘opgezouten’ tot de laatste hoofdstukken en hij daarmee een patent lijkt te hebben op een blauwdruk voor een pagenturner verschilt het karakter van beide boeken aanzienlijk: het ene boek is een misdaadthriller terwijl dit nieuwe boek in de kern een familiedrama is. En hoewel De Waarheid over de Zaak Harry Quebert minder lang blijft hangen dan menig ander boek is het opvallend dat het des te meer geldt voor Het boek van de Baltimores waarvan de houdbaarheid niet veel verder lijkt te strekken dan de laatste pagina. 

Drama met hoofdletter D!
In Het boek van de Baltimores weet Joël Dicker vakkundig de lezer mee te nemen in het leven van Marcus Goldman dat telkens verspringt naar het hier en nu, de periode na ‘Het Drama’, de directe aanloop naar ‘Het Drama’ en de familiegeschiedenis van de Goldmans die de emotionele basis legt voor het gehele verhaal. Het knappe aan Dicker is – en dat was in zijn vorige boek ook al zo – dat hij garant staat voor een geraffineerde spanningsopbouw waardoor je blijft lezen. Daar waar je bij bijvoorbeeld Dan Brown wel eens moe wordt van de continue cliffhangers is de stijl van Dicker meer die van een grote puzzel. Een puzzel waar stukje bij beetje meer duidelijk wordt, maar waar pas het laatste puzzelstukje het volledige overzicht geeft. Dit geeft Dicker ook alle ruimte om de bijna 450 pagina’s te vullen met het leven van de familie Goldman. Een familie die eigenlijk twee takken heeft: de succesvolle tak van advocaat Saul Goldman, woonachtig in Baltimore, en de minder succesvolle tak van de vader van Marcus die in Montclair woont. Marcus is feitelijk vertegenwoordiger van de Goldmans-uit-Montclair, maar door de intense vriendschap met zijn neef Hillel en zijn “stiefbroer” Woody wordt een brug geslagen tussen deze twee families en voelt Marcus zich niet alleen als een Goldman-uit-Baltimore, maar vormen de “drie neven Goldman” de Goldman Gang. Juist die vriendschap vormt de basis voor het eerste boek van Goldman. Echter zal net voor Thanksgiving 2004 ‘Het Drama’ de familie-Goldman toevallen waardoor ze nooit meer hetzelfde zullen zijn. Op de achtergrond speelt tevens Alexandra een behoorlijke rol die het liefdesobject van de drie neven is, maar in beginsel eindigt met Marcus. Deze Alexandra Neville is daarmee meteen het liefdesdeel van het verhaal en lijkt een beetje geïnspireerd te zijn op Adele of Adele-achtige popsterren. Zo zuigt Dicker je steeds verder in het verhaal en blijf je doorlezen om er achter te komen hoe het nu precies zit. 

Beperkt houdbaar
De Waarheid over de Zaak Harry Quebert kreeg van enkele recensenten het verwijt dat deze ‘literaire thriller’ allesbehalve literair is. Een nogal vreemd verwijt dat leek ingegeven door het spannende karakter van het boek. Die eerdere kritiek lijkt echter wel iets meer van toepassing op Het boek van de Baltimores al is literair een vreemd en moeilijk te duiden criterium. Wat wel opvalt bij dit boek is dat het verhaal op veel punten nogal ongeloofwaardig is en van toevalligheden aan elkaar hangt. Hierdoor blijft het allemaal minder hangen en zijn er de nodige vraagtekens te plaatsen bij het boek. Dit is echter geen probleem zolang je aan het lezen bent, want dan dendert Dicker gewoon door en laat je je meevoeren. Na het lezen van de laatste pagina leg je vervolgens het boek voldaan weg om niet veel later te bedenken wat je hebt gelezen en dan wreekt zich de beperkte houdbaarheid van de verhalenwereld van Joël Dicker. Een houdbaarheid die in zijn vorige boek wat langer stand hield. Begrijp me niet verkeerd: liefhebbers van De Waarheid over de Zaak Harry Quebert zullen veel plezier beleven aan de saga van de familie-Goldman. En ook lezers die voor het eerst met Dicker in aanraking komen zullen zich aan de boeken geen buil kunnen vallen. Maar na het lezen van beide boeken gaat de houdbaarheid aan je oordeel knagen en is het de vraag hoe Dicker zich ontwikkelt. Gaat hij dit trucje nog een keer reproduceren of gebruikt hij zijn talent voor de pageturner om zichzelf (deels) opnieuw uit te vinden. Want voor Marcus Goldman en zowel zijn familie uit Baltimore als Montclair is het boek nu wel gesloten.

Oordeel FerdiBlog: ***

Recent is ‘Le livre des Baltimore’ van Joël Dicker verschenen. De Nederlandse vertaling ‘Het boek van de altimores’ door Manik Sarkar wordt door De Bezige Bij uitgegeven. Deze recensie is eerder verschenen bij online nieuwsmagazine Jalta.

Reacties