Geen stap verder: 'Autoriteit' van Jeff VanderMeer


Wie had gehoopt dat Jeff VanderMeer in het tweede deel van de Southern Reach-trilogie een deel van de raadselen rondom Gebied X zou ontrafelen, komt flink bedrogen uit. Maar tegelijkertijd houdt Autoriteit de spanning er goed in tot het derde en laatste deel hopelijk alle vragen beantwoordt. Of niet…

Vorig jaar zomer verscheen de Nederlandse vertaling van het eerste deel van de raadselachtige scifi-cyclus Southern Reach-trilogie. In het inmiddels door Jeff VanderMeer (1968) voltooide drieluik schetst hij een toekomstperspectief van onze huidige wereld waarbij het westelijk halfrond wordt geteisterd door een bizar fenomeen dat een groot gebied afsluit van de rest van het continent. Dit zogenaamde Gebied X is door de simpele aanwezigheid een bedreiging voor de mensheid. Maar diezelfde mensheid kan geen bevredigende verklaring vinden wat de kern van het gevaar is. Is het een milieucatastrofe of is er sprake van een buitenaardse aanwezigheid of misschien wel een combinatie of iets compleet anders? Om hier achter te komen is de Southern Reach-organisatie opgezet die expedities naar Gebied X stuurt. Een bijzonder gevaarlijke missie aangezien vrijwel alle leden van de inmiddels twaalf expedities niet of (geestelijk) ziek terugkeren. In het eerste deel Vernietiging volgde je vanuit het gezichtspunt van de biologe het wel en wee van de vierkoppige twaalfde expeditie. In ruim 200 pagina’s wist Jeff VanderMeer de lezer in het mysterie te trekken zonder eigenlijk maar een tipje van de sluier over de aard van het mysterie op te lichten. Nu in het tweede deel Autoriteit pakt VanderMeer met ruim 400 pagina’s nog grootser uit, maar de toegenomen kennis over Gebied X is omgekeerd evenredig aan het aantal pagina’s… 

Spanningsboog
Jeff VanderMeer
Normaal zou een oordeel na 600 pagina’s en vrijwel geen vooruitgang in een mysterie weinig vleiend zijn, maar gek genoeg blijft ook dit tweede deel van de Southern Reach-trilogie het mysterie van Gebied X dermate fascineren dat toch zeker ook het derde en laatste deel met spanning wordt afgewacht. Enerzijds vanwege het feit dat VanderMeer een zekere flair heeft voor het schrijven van een dergelijk niet altijd even makkelijk te classificeren roman. Door telkens net een klein beetje meer informatie te verschaffen, slaat de nieuwsgierigheid niet om in wanhoop of ergernis. Anderzijds slaat VanderMeer met Autoriteit een weg in die je bij het lezen van de laatste pagina’s van het eerste deel niet zou hebben vermoed. Zonder spoilers kan daarover gezegd worden dat het eerste boek een mooie opzet leverde voor het vervolg van het verhaal van de biologe. En hoewel de biologe in Autoriteit een niet onbelangrijke bijrol heeft, vraag je je na de eerste pagina’s af of je wel het goede vervolg te pakken hebt. Want Autoriteit staat in het teken van het verhaal van John Rodriquez die met codenaam Control waarnemend directeur is van Southern Reach. Een organisatie die betere tijden heeft gekend, terwijl het mysterie van Gebied X allerminst is opgelost. Via de zoektocht van Control wordt allengs steeds meer duidelijk en blijkt de vorige directeur een dubieuze rol te hebben gespeeld bij de expedities waarvan er blijkbaar meer dan twaalf hebben plaats gevonden. Nog meer dan in Vernietiging is (paranoïde) dubbelzinnigheid aan de orde van de dag, maar daarom niet minder fascinerend. 

Niet voor iedereen
Net als Vernietiging is Autoriteit vast en zeker voor een groep lezers vooral een frustrerende ervaring omdat nergens echt een antwoord op wordt gegeven en welke antwoorden er zijn hoogstens als ambigu kunnen worden omschreven. De liefhebbers van het eerste deel, komen in het tweede deel zonder meer aan hun trekken hoewel niet uitgesloten kan worden dat sommige lezers de handdoek in de ring zullen gooien. Maar ook voor lezers voor wie Jeff VanderMeer’s Southern Reach-trilogie (nog) onbekend terrein is, maar wel houden van mysterie met een scifi-sausje is het zonder meer de moeite waard om gewoon met het eerste deel te beginnen en dan het voordeel te hebben om meteen door te kunnen in het tweede deel. Voor alle overige volgers van de Southern Reach-trilogie betekent dit nog wachten tot september in de angst dat zelfs in het derde en laatste deel het mysterie rondom Gebied X misschien wel nooit opgelost gaat worden… 

Oordeel FerdiBlog: ****

Lees hier de recensie op FerdiBlog van ‘Vernietiging’, het eerste deel uit de ‘Southern Reach’-trilogie.

‘Autoriteit’ is de vertaling door Luud Dorresteyn en Otto Biersma van ‘Authority’, het tweede deel van de ‘Southern Reach’-trilogie van Jeff VanderMeer. De Bezige Bij heeft dit tweede deel recent uitgegeven in navolging van het eerste deel dan in de zomer van 2014 verscheen. Het laatste deel verschijnt in september 2015. Bestellen kan hier

Deze recensie is eerder verschenen op Jalta, het online nieuwsmagazine. Met enige regelmaat zullen recensies op het gebied van Kunst & Cultuur ook daar gepubliceerd worden.

Reacties