AAA-Festival:
Suspense: Music & Cinema
Herrmann: delen uit Vertigo
(Prelude - The Nightmare - Scène d'Amour)
Schönberg: Begleitungsmusik zu einer Lichtspielszene
Merkies: Elevator Sequence
(muziek bij een scène uit de film 'The Silence of the Lambs')
Van Warmerdam: Louisiana Story
(muziek bij een scène uit de gelijknamige film)
Roukens: Chase
(muziek bij een scène uit de film 'Ronin')
Herrmann: delen uit Psycho
(Prelude - The City - The Rainstorm- The Murder -
The Water - The Swamp - The Cellar - Finale)
Lutyens: delen uit The Skull
Bartók: suite De Wonderbaarlijke Mandarijn
David Robertson, Koninklijk Concertgebouworkest
Concertgebouw, Amsterdam
Het Koninklijk Concertgebouworkest onder David Robertson presenteer een geslaagde crossover tussen film- en klassieke muziek en verbindt filmmuziek met het modernisme.
This suspense is terrible. I hope it will last. Oscar Wilde’s uitspraak is volledig van toepassing op het heerlijke concert van het Koninklijk Concertgebouworkest (KCO) in de avontuurlijke AAA-serie. Onder de titel Suspense: Music & Cinema leidde gastdirigent David Robertson het orkest en het publiek door een muzikale reis die modernisten in de klassieke muziek Arnold Schönberg (1874-1951) en Béla Bartók (1881-1945) verbond met modernisten van de filmmuziek: Bernard Herrmann (1911-1975) en Elisabeth Lutyens (1906-1983). En passant werden ook nog drie nieuwe werken uitgevoerd van de Nederlandse (film)componisten Fons Merkies (1966), Vincent van Warmerdam (1956) en Joey Roukens (1982).
De AAA-serie is sinds enkele jaren vast onderdeel van het aanbod van het KCO en richt zich op de relatie tussen verschillende kunstvormen en actualiteit. Met ingang van dit seizoen is het EYE Filmmuseum een partner in de AAA-serie en kan een filmische dimensie uiteraard niet ontbreken. Daarbij is gekozen voor het samenbrengen van modernisme in de klassieke en filmmuziek waarbij muziek een uiting is van suspense. En laat Bernard Herrmann – de huiscomponist van de Master of Suspense Alfred Hitchcock – nou het ideale voorbeeld zijn van een filmcomponist die met zijn muziek de avant-garde naar het grote publiek bracht. Want luisterend naar de uitvoering van delen uit Vertigo en Psycho door het beste orkest ter wereld is niet alleen genieten, maar laat zonneklaar de relatie zien tussen de muziek van Herrmann met componisten zoals Schönberg en Bartók. Dit geldt overigens evenzo voor de Britse componist Elisabeth Lutyens met haar muziek voor The Skull van de legendarische horrorfilmstudio Hammer.
Niet alleen speelde het KCO voor het eerst het werk van Herrmann – die overigens ook een mislukte (doch niet onverdienstlijke!) poging heeft gedaan om als ‘reguliere’ componist aan de bak te komen – tevens was de Grote Zaal van het Concertgebouw uitgerust met een groot scherm waarop de muziek door beeld werd begeleid, in het geval van de muziek van Herrmann, door scènes uit Vertigo en Psycho. En dat is niet zo vreemd, want hoe goed sommige filmmuziek te beluisteren is zonder de bijbehorende film, de ervaring is nooit geheel compleet zonder het beeld. Immers is filmmuziek gecomponeerd in onlosmakelijke relatie met het verhaal dat op het scherm wordt verteld en versterkt moet worden door de muziek. Dit werd nog eens onderstreept door Schönbergs Begleitungsmusik zu einer Lichtspielszene. Deze ‘compositie voor een denkbeeldige film’ als materiaal voor een ‘filmmuziekbank’ bleek – tot grote verbazing van Schönberg wiens muziek niet vaak enthousiast door het toenmalige publiek werd onthaald – populair te zijn. In de AAA-serie werd de muziek de achtergrond voor Bits&Pieces, een compilatie van ‘snippers’ film uit het archief van EYE.
Overigens maakten vooral de composities in opdracht van het KCO inzichtelijk waarom beeld en muziek hand in hand gaan, maar ook dat filmcomponisten minder vrij kunnen opereren dan andere componisten. Fons Merkies, Vincent van Warmerdam en Joey Roukens schreven muziek voor een scène uit respectievelijk The Silence of the Lambs, Louisiana Story en Ronin. Het knappe was dat – en dat gold met name voor The Silence of the Lambs – de nieuwe muziek volledig paste bij het beeld ook al was de oorspronkelijke muziek overbekend. Hiermee werd treffend aangetoond wat de meerwaarde van muziek in films kan zijn, maar ook hoe de componist niet ongestraft het beeld links kan laten liggen.
Hoewel filmmuziek nu niet bepaald een dagelijkse bezigheid is bij het KCO was daar door het enthousiasme van dirigent David Robertson niets van te merken. Alleen al de volle en magistrale klank die het KCO in Vertigo ten gehore bracht, maakte de gang naar Amsterdam meer dan de moeite waard. En dan werd het programma ook nog eens afgesloten met een zinderende uitvoering van de suite van De Wonderbaarlijke Mandarijn van Béla Bartók waarbij de horror van het verhaal als basis voor de muziek de laatste relatie legde in dit meer dan geslaagde concert uit de verrassende AAA-serie. Het muzikale seizoen is met een knaller begonnen!
Van 11 tot en met 15 september vindt het AAA-festival 'Suspense: Music & Cinema' plaats op diverse plekken in Amsterdam waaronder het Concertgebouw en het Stedelijk Museum. Deze recensie is op basis van het concert op 13 september 2013 in het Concertgebouw.
Lees hier een eerdere recensie van de film ‘Vertigo’.
Deze recensie is ook gepubliceerd op Het Goede Leven, het culturele katern van De Dagelijkse Standaard. Naast mijn eigen FerdiBlog recenseer ik regelmatig o.a. boeken en concerten op Het Goede Leven en geef ik mijn opinie over actuele (cultuur)politiek.
Reacties
Een reactie posten