Grumpy old man: 'Vroeger was alles beter, behalve de tandarts' van Jean Pierre Rawie



Jean Pierre Rawie toont zich een vermakelijke en erudiete mopperaar in de misplaatst als prozadebuut aangekondigde bundeling van zijn ‘kleine beschouwingen’.

Tot groot verdriet van Jean Pierre Rawie (1951) wordt poëzie in Nederland gezien als iets wat je ‘erbij doet’. Nu is dit wellicht iets te boud gesteld, maar een kern van waarheid kan deze constatering niet ontzegd worden. Daarbij heeft Rawie het voordeel dat zijn kenmerkende ironische en ‘donkere’ dichtstijl veelal bekender is en zijn werk meer gelezen wordt dan dat van veel van zijn dichtende collega’s.

Met Vroeger was alles beter, behalve de tandarts is geen sprake van een nieuwe dichtbundel, maar volgens het persbericht van uitgeverij Bert Bakker het ‘prozadebuut’ van Rawie. Hoewel een verzameling columns – door Rawie overigens aangeduid als ‘kleine beschouwingen’ – inderdaad geen poëzie is en daarmee inderdaad technisch sprake is van een prozadebuut, is de aanduiding natuurlijk een gotspe. De bedenker van dit persbericht zou derhalve zijn of haar zonden nog eens goed moeten overdenken, want het boek zelf wordt hier geen plezier mee gedaan. Het lezen van verzamelde columns in de veronderstelling van het lezen van een prozadebuut is – to put it mildly – niet bevorderlijk voor de ontvangst ervan. 

Los van deze communicatieve faux pas kunnen ook de nodige vraagtekens gezet worden bij het bundelen van al eerder uitgebracht werk. Hoewel de columns van bijvoorbeeld Youp van ’t Hek al jarenlang (financieel) succesvol worden gebundeld, is het natuurlijk wel een beetje vreemd om werk zo gemakzuchtig te hergebruiken, zeker wanneer columns steeds vaker vrijwel meteen na publicatie digitaal terug te lezen zijn. Vraag en aanbod komen hier natuurlijk gewoon bij elkaar, dus bedrijfsmatig zal het een zinnige propositie zijn, maar knellen doet het wel een beetje.

Overigens geldt voor de columns van Rawie deze constatering iets minder aangezien deze voor het grootste deel zijn verschenen in het Dagblad van het Noorden dat in de rest van Nederland toch een tikkeltje minder wordt gelezen. Dat is overigens begrijpelijk maar niet altijd verdiend. Kranten zoals het Dagblad van het Noorden, maar ook de Provinciale Zeeuwse Courant zijn trotse restanten van een regionale journalistieke traditie die nog steeds meerwaarde heeft.

Deze lange beschouwing voorafgaand aan de beoordeling van dit ‘nieuwe’ werk van Rawie verraadt ook dat over de inhoud ervan niet zo heel veel valt te vermelden. Dat komt enerzijds door de vluchtigheid van columns en daarmee het gebrek aan een rode draad die beschrijving verdient dan wel mogelijk maakt. Anderzijds komt dit ook doordat na het lezen van een kleine 140 columns er – althans bij deze recensent – niet zoveel is blijven hangen. Verstandig genoeg zijn de columns gegroepeerd op een aantal generieke thema’s (‘Letteren’, ‘Macht’, ‘Weleer’, ‘Kroon’, ‘Kunst’, ‘Kennis’, ‘Geloof’ en ‘Sic Transit’), maar wat vooral blijft hangen is de heerlijk ironische en erudiete beschouwing door Rawie van alles wat hem opvalt in het leven. Een aantal wel erg vaak terugkerende uitdrukkingen, waaronder met name ‘mutatis mutandis’ en ‘De Jonge Vrouw Die De Beste Jaren Van Haar Leven Aan Mij Vergooit’, is storend en te wijten aan een slordige eindredactie.

Bij het lezen van de zoveelste ‘kleine beschouwing’ van Rawie gingen mijn gedachten steeds vaker uit naar de komische BBC-serie Grumpy Old Men waarbij een groot aantal bekende Britse middelbare mannen zoals Jeremy Clarkson en Bill Nighy als een soortStatler & Waldorf allerlei alledaagse zaken op de hak nemen. Dit alles ironisch aan elkaar gepraat door narrator Geoffrey Palmer.

Voor allen die nog nooit een column van Rawie gelezen hebben en houden van een erudiete en mopperige kijk op het leven is deze bundeling een lekker tussendoortje. Abonnees van het Dagblad van het Noorden kunnen het geld in de zak houden en wachten op het echte prozadebuut van Rawie. 

Fragment uit 'Grumpy old men' van de BBC:


Deze recensie is ook gepubliceerd op Het Goede Levenhet culturele katern van De Dagelijkse Standaard. Naast mijn eigen FerdiBlog recenseer ik regelmatig o.a. boeken en concerten op Het Goede Leven en geef ik mijn opinie over actuele (cultuur)politiek.

Reacties