Het Israëlische 'Wirtschaftswunder': 'Start-Up Nation' van Dan Senor & Saul Singer


De categorie business books is voor mij meestal een non-starter. Hoewel boeken als Too Big to Fail van Andrew Ross Sorkin, Barbarians at the Gate van Bryan Burrough en John Helyar en De Prooi van Jeroen Smit door mij met veel plezier zijn gelezen, lag dat vooral in de uitstekende bijna romanachtige narrative dan het onderwerp zelf. In de herfst van 2012 was ik echter in Israël voor een studiereis waar hoog werd opgegeven van het innovatieve karakter van de Israëlische economie, het grote aantal start-ups en een economie die als één van de weinige OESO-landen nog steeds echt groeit. Een boek dat daarbij telkens werd aangeraden was Start-Up Nation. The Story of Israel's Economic Miracle van Dan Senor en Saul Singer. Nu had ik het boek als snel na mijn terugkeer uit Israël aangeschaft, maar zoals wel vaker gebeurt, dreigde het boek verloren te gaan in de Bermuda Driehoek die de 'nog te lezen stapel boeken' is. 

Ondanks deze dreiging heb ik recent het boek er toch bij gepakt en in razend tempo uitgelezen. Dit ligt vooral besloten in het feit dat Senor en Singer met passie over hun onderwerp schrijven en dat hun enthousiasme aanstekelijk werkt. Dat ze ook nog eens een goede pen hebben, helpt (zeker wanneer het een business book betreft) alleen maar. 

Aanleiding voor dit boek is de verwondering van de schrijvers over het grote (economische) succes van Israël en de gelijktijdige constatering dat dit succes is georganiseerd in een langs van slechts 7,1 miljoen inwoners in een volatiele regio. In dit boek beschrijven zijn hun queeste om de oorzaken van dit succes in kaart te brengen en daarmee de magische formule te kraken voor andere landen om het start-up-succes van Israël te emuleren. 

Het aardige aan het boek is dat zij hun queeste en hun bevindingen inzichtelijke maken door concrete voorbeelden uit heden en verleden van mensen die symbool staan voor de economische dynamiek die ten grondslag ligt aan dit succes. Hun bevindingen zorgen voor een redengeving van het Israëlische Wirtschaftswunder dat verder gaat dan de randvoorwaarden die je bij andere succesvolle economieën ziet. Israël voegt aan de noodzakelijke infrastructuur haar eigen ingrediënten toe die nauw samenhangen met het wezen van Israël en de wijze waarop het land is ingericht.

Een van de belangrijkste motoren voor innovatie is de Israel Defense Force (IDF). Doordat het grootste deel van de Israëlische bevolking (met grote uitzondering van orthodoxe Joden, waar overigens onder de nieuwe regering-Netanyahu een einde aan lijkt te komen) verplicht een aantal jaren in dienst gaat, wordt de bevolking niet alleen technisch getraind, maar vormt de IDF door de jaarlijkse 'reünie' die de verplichte training van reservisten ook is een onbegrensd netwerk om ideeën door contacten met de juiste mensen tot wasdom te laten komen. Dit nog los van de technologische vooruitgang die de IDF an sich aanwakkert door de IDF-behoefte van 'meer, sneller, beter'. 

Een andere succesfactor die door Senor en Singer wordt geïdentificeerd is de conflicterende aard van de Israëliërs die zich het best laat omschrijven als collectief individualisme. Hoewel een collectief gevoel niet te ontkennen valt is een argumentative streak ook een onderdeel van de volksaard. Dit laat zich (wederom) gelden in de IDF waar de beperkte grootte van het land omgekeerd evenredig is aan het noodzakelijke defensiepotentieel. Hierdoor is een klassieke militaire hiërarchie zoals in de V.S. en de meeste andere Westerse landen onmogelijk. Soldaten krijgen veel verantwoordelijkheid en volgen orders van hogerhand maar worden tegelijkertijd in de gelegenheid gesteld om gerede twijfels te zetten bij orders van hogerhand. Dat dit niet ontaardt in volledige chaos is dan weer iets typisch Israëlisch. Senor en Singer weten met Intel als bedrijfsvoorbeeld aan te tonen dat niet aflatende groep werknemers uit Israël het voor elkaar krijgt om het wezen van Intel (elke nieuwe chip moet een snellere kloksnelheid hebben dan de directe voorganger) te veranderen van kwantiteit naar kwaliteit en daarmee Intel een nieuwe succesvolle weg in te laten slaan.

Dit en vele voorbeelden zorgen voor een terrific read die zelfs voor een volstrekte alfa als ondergetekende een paar interessante en vermakelijke leesuurtjes oplevert. 

Reacties