Concert 7 december 2012: Gardiner's feestje van kleine meesterwerken


Mozart: Symfonie Nr. 31 "Parijse''
Beethoven: Pianoconcert Nr. 2
Tsjaikovski: Symfonie Nr. 2 ''Klein-Russische"

Kristian Bezuidenhout (piano)
Sir John Eliot Gardiner, Koninklijk Concertgebouworkest
Concertgebouw, Amsterdam

Sir John Eliot Gardiner, één van de grote jongens in de wereld van de klassieke muziek, komt bijna ieder concertseizoen naar Amsterdam omdat hij zich 'het leven zonder het Concertgebouw niet goed kan voorstellen’. Met in zijn kielzog de in Zuid-Afrika geboren Australische pianist Kristian Bezuidenhout meldde Gardiner zich dit jaar al voor de tweede keer in Amsterdam. In oktober met zijn eigen Orchestre Révolutionnaire et Romantique voor de Missa Solemnis van Beethoven, nu met het Koninklijk Concertgebouworkest voor een volstrekt ander programma.

Een programma dat op voorhand is samen te vatten als kleine meesterwerken van grote componisten. Want Symfonie Nr. 31 van Mozart, het tweede pianoconcert van Beethoven en de Tweede Symfonie van Tsjaikovski zijn nu niet bepaald de eerste werken waar je bij deze componisten aan denkt. En datzelfde geldt eigenlijk ook voor Gardiner die vooral bekend is als voorvechter van de authentieke uitvoeringspraktijk en zijn vele benchmark-opnames van de werken van Bach (met name de Passies en de Cantates) en de opera’s van Mozart, maar ook andere muzikale grootheden als Beethoven en Brahms.

Ditmaal dus geen grootste en meeslepende werken voor Gardiner, maar het wat minder zware werk. Bij de eerste maten van Mozart Symfonie Nr. 31 was al duidelijk dat dit geen straf was. Met het enthousiasme, maar vooral het onvervalste plezier dat uit het dirigeren van Gardiner spreekt, werd het concert geopend met een sprankelende Mozart.

Na deze bonbon maakte Kristian Bezuidenhout zijn opwachting in het tweede pianoconcert van Beethoven. Dit pianoconcert staat natuurlijk in de schaduw van het vijfde pianoconcert, het Keizersconcert, en is een werk waar Beethoven zelf schijnbaar minder enthousiast over was. Ook hier gold weer dat het programmeren van een ‘kleiner’ werk de pret niet mocht drukken. Er was sprake van een prachtig samenspel tussen Bezuidenhout, Gardiner en het KCO waarbij de balans immer goed was. Bezuidenhout, die recent een goed ontvangen cd uitbracht met het 17e en 22e pianoconcert van Mozart, viel op door zijn finesse, soepelheid en lyrische touch. In de pers wordt hij gezien als één van de beste spelers van de fortepiano, dezelfde piano waarmee componisten als Mozart en Beethoven werkten. Ook het publiek in het Concertgebouw was zeer over hem te spreken. Dit leidde voor de pauze al tot, een weliswaar aarzelende, staande ovatie. De aarzeling om wel of niet te staan, leek vooral besloten te liggen in het feit dat dit pianoconcert niet één van de grote pianoconcerten is en ook de complexiteit ervan voor een solist valt mee. Het is geen Rachmaninov.

Het concert werd afgesloten met de Tweede Symfonie van Tsjaikovski. De bijnaam ‘Klein-Russische’ wijst op de oorsprong ervan: volksmuziek uit Oekraïne dat bekend stond als ‘Klein-Rusland’. Tsjaikovski kan niet verweten worden een lachebekje te zijn, maar deze symfonie is één brok vrolijkheid en optimisme en daarmee een passende afsluiting van dit programma. En zeker in de uitvoering die Gardiner en het KCO gaven. Wederom was het plezier en enthousiasme van de bioboer uit Dorset de basis voor een aanstekelijke uitvoering. Bovendien pakt zijn passie voor de authentieke uitvoeringspraktijk in alle werken goed uit. Het leidt tot een transparant en helder geluid dat wordt voortgestuwd door het in de authentieke uitvoeringspraktijk gebruikelijke snellere tempo. Na afloop stond de zaal, ditmaal terecht, als één man op om hulde te brengen aan Gardiner, van wie zonder schroom gezegd kan worden dat juist het Amsterdamse muzikale leven zonder hem niet goed voor te stellen is.

Deze recensie is ook gepubliceerd op Het Goede Levenhet culturele katern van De Dagelijkse Standaard.  Naast mijn eigen FerdiBlog recenseer ik regelmatig o.a. boeken en concerten op Het Goede Leven en geef ik mijn opinie over actuele (cultuur)politiek.

Reacties